Oran Analizi Nedir?
Oran analizi, finansal tablolarını inceleyerek bir şirketin likiditesi, operasyonel verimliliği ve karlılığı hakkında fikir edinmenin nicel bir yöntemidir. Oran analizi temel özkaynak analizinin temel taşıdır.
Oran Analizi Size Ne Anlatıyor?
Yatırımcılar ve analistler geçmiş ve güncel finansal tabloları inceleyerek şirketlerin finansal sağlığını değerlendirmek için oran analizi kullanırlar. Karşılaştırmalı veriler, bir şirketin zaman içinde nasıl bir performans gösterdiğini gösterebilir ve gelecekteki olası performansı tahmin etmek için kullanılabilir. Bu veriler aynı zamanda bir şirketin aynı sektördeki diğer şirketlere karşı birikimini ölçerken bir şirketin finansal durumunu sektör ortalamalarıyla karşılaştırabilir.
Hisse senedi yatırımında kullanılabilecek temel oran analizleri şunlardır:
1. Likidite Oranları
Likidite oranları, bir şirketin kısa vadeli borçlarını vadesi geldiği anda, mevcut veya hızlı varlıklarını kullanarak ödeme yeteneğini ölçer. Likidite oranları, cari oran, hızlı oran ve işletme sermayesi oranını içerir.
2. Ödeme Gücü Oranları
Finansal kaldıraç oranları olarak da adlandırılan ödeme gücü oranları, bir şirketin borç seviyelerini varlıkları, özkaynakları ve kazançları ile karşılaştırır, bir şirketin uzun vadede borcunda kalma olasılığını ve uzun vadeli borcunu ve faizini ödeyerek değerlendirir.Ödeme gücü oranlarına örnekler: borç-özkaynak oranları, borç-varlık oranları ve faiz karşılama oranları.
3. Karlılık Oranları
Bu oranlar bir şirketin faaliyetlerinden ne kadar kâr elde edebileceğini aktarır. Kâr marjı, aktiflerin getirisi, özkaynakların getirisi, kullanılan sermayenin getirisi ve brüt kar oranları, kârlılık oranlarına örnektir.
4. Verimlilik Oranları
Etkinlik oranları olarak da adlandırılan verimlilik oranları, bir şirketin satış ve kar elde etmek için varlıklarını ve yükümlülüklerini ne kadar verimli kullandığını değerlendirir. Temel verimlilik oranları şunları içerir: ciro oranı, stok devir hızı ve stoktaki gün satışları.
5. Teminat Oranları
Bu oranlar, bir şirketin faiz ödemelerini ve borçlarıyla ilgili diğer yükümlülükleri yapma yeteneğini ölçer. Örnekler arasında kazanılan faiz oranı ve borç-hizmet karşılama oranı yer almaktadır.
6. Piyasa Beklentisi Oranları
Bunlar temel analizde en sık kullanılan oranlardır. Temettü getirisi, F/K oranı, hisse başına kazanç ve temettü ödeme oranını içerir. Yatırımcılar bu oranları kazançları ve gelecekteki performansı tahmin etmek için kullanırlar. Örneğin, BİST 100 endeksindeki tüm şirketlerin ortalama F / K oranı 20 ise F / K oranı 7 olan bir hisse değeri düşük değer olarak kabul edilir. Buna karşılık, F / K oranı 50 olan birinin aşırı değerli olduğu düşünülecektir. Birincisi gelecekte yukarı doğru hareket ederken, ikincisi her biri kendi içsel değeri ile hizalanana kadar aşağı doğru eğilim gösterebilir.
Oran analizi, bir şirketin gelecekteki performansını daha iyi veya daha kötü olarak tahmin edebilir. Başarılı şirketler genellikle tüm alanlarda sağlam oranlarla övünür, burada bir alandaki ani zayıflık ipucu önemli bir hisse senedi satışına yol açabilir.
Önemli bir hatırlatma:
Oranlar genellikle sadece aynı sektördeki şirketler arasında karşılaştırılabilir. Örneğin, bir kamu hizmeti şirketi için normal olabilecek bir borç-özsermaye oranı, bir teknoloji şirketi için sürdürülemez bir şekilde yüksek sayılabilir.
Bahse konu belirttiğim tüm oranları daha sonraki yazılarımda detaylı bir şekilde anlatacağım.
