Şirket değerlenmesi ve hisse senedi seçiminde kullandığımız bir diğer önemli rasyo;
Firma Değeri/ Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kar kısaca FD/FAVÖK oranıdır. İngilizce kısaltması EV/EBITDA olarak kullanılır. Açılımı ise Enterprice Value / Earnings Before Interest, Tax, Depreciation, Amortization.
FD/FAVÖK hesaplama detaylarını aşağıda bulabilirsiniz:
Öncelikle Firma Değerinin nasıl hesaplandığına bakalım.
Firma Değeri = Piyasa Değeri + Net Borç (Toplam Borç - Toplam Nakit)
Fomülden anlaşılacağı üzere bir şirketin Piyasa Değeri ile Firma Değeri birbirinden farklıdır ve şirketin kasasında duran nakit firma değerini azaltırken şirketin borçları firma değerini artırır. İlk bakışta ters mantık gibi gözükse de firma değeri olarak firmayı satın alırken ödenmesi gereken tutar olarak dikkate alırsak daha sağlıklı bir şekilde firma değerini belirleriz. Örneğin piyasa değeri 1000 TL olan firmanın borcu yoksa ve kasasında 350 TL nakit varsa firma değeri 650 olur. Çünkü siz 650 TL ödeyerek firmayı satın alabilirsiniz, kasada bulunan 350 TL ile şirketi 1000 TL olan piyasa değerinden satın almış olursunuz.
Aynı şekilde şirketin borçları da firma değerini artıracaktır. Bir şirketi satın alırken borç ve alacakları ile bir bütün olarak alırsınız. Örneğin piyasa değeri 1000 TL olan ve kasasında nakiti bulunmayan bir şirketin borcu 400 TL ise siz bu şirketi 1000 TL'ye almak istemezsiniz ve 1400 TL vererek almak istersiniz. Sonuc olarak piyasa değeri 1000 TL olan şirketin firma değeri 1400 TL olacaktır.
FD/FAVÖK oranın ikinci kısmı ise FAVÖK rakamından oluşur:
FAVÖK = Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kar rakamı.
FD/FAVÖK oranının kesin bir seviyesi bulunmamakla birlikte ortalama 5
ile 14 arasında değiştiği görülmektedir. FD/FAVÖK oranı ne kadar düşük olursa şirket için o kadar olumludur. Tabi ki hisse senedi seçerken sadece FD/FAVÖK değerine değil daha önceki yazılarımda bahsettiğim F/K oranı, PD/DD oranı gibi oranların da dikkate alınması gerekmetedir.
FD/FAVÖK oranın analizlerde avantaj sağladığı hususlar,
+ ülkeler arasındaki vergilendirme farkılılıklarını ortadan kaldırması,
+şirketin gelecekte kar yaratma kapasitesini, göstermesi, (olağan faaliyetlerinden ne kadar kar sağlayacağı gösterir)
+geçici ve istinasi kar artışlarını değil şirketin faaliyetlerden sağladığı karları dikkate alarak faaliyet karı üzerinden analize imkan tanıması, (faaliyet karı üzerinden analiz dönem karı üzerinden analizden daha sağlıklı olabilir çünkü dönem karında geçici, istinai, olağanüstü veya bir kerelik kar artışı olabilir.)
Diğer yandan FD/FAVÖK oranın bazı dezavantajları da bulunmaktadır;
+ Standart bir hesaplaması olmadığından kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilir.
+ Kısa vadeli analiz için değil uzun vadeli analizler için kullanılır ( bu bizim için bir avantaj aslında)
+ Bankacılık sektörü ve karmaşık sektörler için hesaplanması uygun değildir.
Sonuç olarak; FD/FAVÖK oranı bize bir hisse senedi için önemli bilgiler verir ve düşük olması uzun vadeli yatırımlarımız için olumlu bir durumdur. Ama aklımızda bulunması gereken nokta, sadece FD/FAVÖK oranına değil, F/K, PD/DD oranları, bilanço analizi, sektör analizlerine de bakmamız gerektiğidir.
